Door Karlijn Houterman / Meike van Roosmalen / Robin van Hijfte··Aangepast:
RTL
“Het voelde alsof er iemand op me stond”, “ik hoestte opeens veel bloed op” en “ik kon niet eens meer naar de wc lopen, dan was ik al buiten adem.” Het zijn de zinnen van jongeren die elkaar niet kennen, maar één ding gemeen hebben. Ze lagen opeens in het ziekenhuis omdat ze ziek werden na vapen. Deze jongeren, en enkele ouders, doen nu voor het eerst hun verhaal.
Tim vertelt:
“Ik was aan het vapen en uit het niets kreeg ik een enorm drukkend gevoel op m’n borst. Alsof er constant iemand op me stond. De pijn straalde uit naar mijn armen en mijn nek, dus ik appte papa wat ik moest doen. Hij adviseerde om even rustig te gaan zitten op de bank. Op dat moment hoorde ik een heel raar plopje bij mijn hart, bij iedere hartslag. Toen schrok ik heel erg en raakte ik wel een beetje in paniek.
Bij de huisarts hoorden ze het ook, maar daar konden ze bij het hartfilmpje geen afwijkingen vinden en dus werd ik naar huis gestuurd. Omdat het plopje niet wegging, moest ik uiteindelijk toch naar het ziekenhuis. Daar bleek ik na onderzoek een pneumomediastinum te hebben, dan zit er lucht tussen je hart en je longen. Normaal heb je dat alleen na een groot trauma, een verkeersongeluk bijvoorbeeld. Dat plopje blijkt het syndroom van Hamman te heten, zo vertelde de arts. Het zou vaker voorkomen bij vapen en ging gelukkig vanzelf weer over.”
“Mama stuurde weleens artikelen door dat je ziek kan worden na vapen, maar dan dacht ik: ja ja, dat zal vast, maar mij overkomt dat niet. Nu is dat dus toch gebeurd.
Ik vapete al zo’n vier jaar. Ik heb ooit weleens een sigaret gerookt, maar dat vond ik niet lekker. Voor ik ziek werd, vapete ik zo’n duizend hijsjes per dag. Op de fiets, als ik buiten was met vrienden, voor het voetballen, na het voetballen. Ik was echt verslaafd, had er constant zin in. Ik niet alleen, want ik zit met elf vrienden in een vriendengroep en eigenlijk vapet bijna iedereen wel. Ik ben nu als enige gestopt, al is dat wel moeilijk. Ik denk nog heel vaak: had ik maar een vape.”
Gabriël* vertelt:
“Midden in de nacht werd ik wakker en kon ik niet meer ademen. Er zat bloed in mijn keel. Ik rende naar de wc en hoestte daar alles op, dat was best veel en duurde zo’n tien minuten. Ik was bang, wist niet wat er aan de hand was. Mijn vader belde gelijk naar het ziekenhuis, maar daar dachten ze gewoon aan een bloedneus. Ze zeiden: ‘Het komt vast wel goed.’
Overdag gebeurde het nog een keer. De spoedarts zei: als het een derde keer gebeurt, moet je terugbellen. En dat gebeurde, rond tien uur ‘s avonds. Met de ambulance werd ik naar het ziekenhuis gebracht. Omdat daar geen specialist was en het niet goed met me ging, moest ik ‘s nachts met spoed naar het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Ik dacht alleen maar: wat is er met mij aan de hand? Ik vond het heel heftig.”
Het verhaal gaat verder na onderstaande video, waarin Tim en Gabriël vertellen wat hen is overkomen:
Gabriël: “Doktoren zochten naar oorzaken, maar konden niets vinden. Het bloeden stopte uiteindelijk en ik mocht na een paar dagen naar huis. Dat ging twee weken goed, tot het bloeden thuis weer begon. Toen ben ik opnieuw opgenomen en zijn er nog veel meer onderzoeken gedaan. Uiteindelijk concludeerden artsen dat ik zo ziek ben geworden door het vapen.
Soms denk ik: waarom ben ik er ooit aan begonnen? Maar ik ben in ieder geval blij dat het niet erger is afgelopen met me. Mijn longen zijn nu aan het herstellen zegt de dokter, dat gaat nog wel even duren. Mensen moeten doen wat ze willen, maar ik deel mijn verhaal zodat mensen wel alle info hebben. Zodat ze weten wat er kan gebeuren. Ik vape in elk geval nooit meer.”
De moeder van Fenna* vertelt:
“Afgelopen zomer kwamen we er op vakantie achter dat onze dochter vapete. Dat speelde al langer, zo bleek, en ze vapete best veel. Ze had een hele verzameling verstopt op haar slaapkamer. We hebben daar veel gesprekken over gevoerd en we dachten dat ze daarna gestopt was. Achteraf misschien naïef.
We wisten niet dat ze in volle vaart verder was gegaan, misschien zelfs nog wel meer was gaan vapen.
In december werd ze opeens heel benauwd en belde ze ons in paniek op dat ze bloed had opgehoest. We gingen naar de huisartsenpost en daar dachten artsen eerst aan een acute astma-aanval zonder voorgeschiedenis van astma. Ze had een hele lage saturatie, werd opgenomen en kreeg extra zuurstof en prednison toegediend. Uiteindelijk mocht ze na vijf dagen pas weer naar huis. Na verschillende onderzoeken blijkt vapen de trigger te zijn geweest.
Fenna is een pientere dame die in 3-vwo zit, maar ze is ook een puber en gevoelig voor uitdagingen in deze levensfase. Begrijp ons niet verkeerd: we zoeken geen boeman en uiteindelijk heeft ze zelf de beslissing genomen het te gebruiken, maar wij als ouders zijn ontzettend geschrokken en inmiddels lijkt onze dochter zich dat ook te realiseren.
We hebben contact met de school en het wijkteam omdat er handel rondom de school blijkt plaats te vinden, er valt amper vat op te krijgen. Naar omstandigheden gaat het nu goed met Fenna. Ze is helaas nog niet gestopt met vapen, maar de kinderarts gaf ook aan dat stoppen niet meteen tot de verwachting behoort door het ontzettend verslavende aspect.”
Jayden* vertelt:
“Ik was al weken aan het hoesten, maar daar zocht ik eerst niets achter. Uiteindelijk ben ik toch maar naar de huisarts gegaan en daar kreeg ik een puffertje mee. Dat hielp niet, het ging eigenlijk alleen maar slechter met me. Daarom ging ik terug naar de huisarts en daar bleek het zuurstofgehalte in mijn bloed extreem laag te zijn. Alles ging daarna in een stroomversnelling.
Ik moest naar de spoedeisende hulp, werd opgenomen in het ziekenhuis en daar werden veel onderzoeken gedaan. Op de CT-scan van mijn longen zagen ze ernstige afwijkingen. Daar schrok ik van, maar ik had vooral echt geen zin om nog langer in het ziekenhuis te liggen. En dat hoesten deed zo veel pijn, ik was constant buiten adem. Ik kon niet eens naar de wc lopen vanaf mijn ziekenhuisbed, terwijl dat maar anderhalve meter verder was.
Uiteindelijk moest ik vijf dagen in het ziekenhuis blijven voor het weer beter met me ging. Thuis moest ik ook nog medicijnen blijven slikken, en mijn longfunctie was bij de eerste test nog maar 57 procent.
Voor iemand die heel veel sportte, hakte dat er wel in. Ik deed drie keer per week aan MMA (een multidisciplinaire vechtsport, red.), was hartstikke gezond. Ik had daarom nooit gedacht dat mij dit zou overkomen. Ik vapete ook nog niet zo lang, maar begon ermee toen oma overleed, ik had daardoor veel stress.
Sindsdien deed ik het iedere dag. Ik had zo’n grote vape, met 30.000 hijsjes. Ze zijn verboden, maar ik ken wel vijf verschillende mensen waar ik ze bij kan kopen. Het is goedkoper dan sigaretten en iedereen in mijn omgeving doet het. Ik raak ze nu in ieder geval niet meer aan.”
De moeder van Gijs vertelt:
“Ik was op mijn werk vlakbij de school van Gijs toen mijn zoon mij in tranen opbelde. Hij was op school, maar voelde zich niet lekker. ‘Je moet nu naar mij toe komen, mijn hart gaat tekeer”‘ vertelde hij aan de lijn. Zijn vriend nam de telefoon over en vertelde dat het pauze was en ze achter de school waren. Het ging niet goed met Gijs, zei hij. Hij was aan het overgeven, zag lijkbleek, moest huilen, viel steeds even weg en riep: ‘Ik stik, ik ga dood.’
Een docent kwam erbij, verschillende buurtgenoten en werklui ook. Zij hadden 112 al gebeld, maar die dachten aan een paniekaanval dus wilden niet komen. Gijs begon wartaal uit te kramen en huilde, hij wist niet meer waar hij was. Toen 112 voor de derde keer werd gebeld, besloten ze toch te komen. In de ambulance werd alles gecontroleerd, zijn hart ging flink tekeer en hij moest weer overgeven. ‘In mijn jaszak zit een vape’, zei Gijs na vijf minuten. Er bleek er een grote gele vape in te zitten. Die was van een vriendje, zei Gijs, en moest ik bewaren omdat zijn ouders dat niet mochten zien. Maar hij gaf wel toe dat hij ook had gevapet. Later zei zijn vriend dat hij dat een uur lang had gedaan.
Gijs moest naar de spoedeisende hulp van het ziekenhuis. Daar is hij verder nog gecontroleerd. Het bleek om een nicotinevergiftiging te gaan. Het heeft een paar dagen geduurd voordat hij er weer echt bovenop was. Het is een hele goede les geweest voor hem.”
Frank Borm, longarts in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en medeoprichter van het lespakket ‘Vapen #jouwkeuze’ laat in onderstaande video zien hoe het kan dat je zo snel zo ziek kan worden na vapen:
Verantwoording
De namen van Gabriël, Fenna en Jayden zijn om privacyredenen gefingeerd. De echte namen van deze jongeren zijn bij de redactie bekend.
RTL Nieuws sprak uitgebreid met de artsen van Tim, Gabriël, Fenna en Jayden. In het geval van Gijs bekeken we zijn medisch dossier. In alle gevallen hebben de artsen geen andere oorzaak gevonden voor de ziekenhuisopname dan vapen.
Eerder vandaag bracht RTL Nieuws het verhaal dat zeker vijf Nederlanders bijna zijn overleden na het gebruiken van een vape. Vier van hen lagen voor langere tijd in kunstmatige coma. Diverse deskundigen spreken van een zeer zorgelijke situatie, waarbij dodelijke slachtoffers in de toekomst niet zijn uit te sluiten. Volgens artsen zijn de vijf patiënten ‘door het oog van de naald gekropen’.
RTL Nieuws blijft onderzoek doen naar vapen. Heb jij een tip voor ons? Laat het ons dan (anoniem) weten. Mail ons naar vapen@rtl.nl, stuur ons een berichtje via WhatsApp (+31641663754) of Signal (RTLNieuws.04). Je gegevens nemen we in behandeling volgens ons privacystatement.
Hoe denk jij over vapen? Vertel het in het RTL Nieuwspanel.
Vind je dat er extra maatregelen genomen moeten worden om vapen tegen te gaan, of hoeft dat juist niet? Heb je kinderen van wie je weet of vermoedt dat ze vapen en hoe ga je daarmee om?
Het RTL Nieuwspanel verstuurt de komende dagen een groot onderzoek over vapen. Deel jouw mening en meld je hier aan.