Sterker uit de storm heet het concept-verkiezingsprogramma van de VVD. De partij wil meer geld naar defensie, veiligheid en economie. Bezuinigen wil de partij op sociale zekerheid, zorg en ambtenaren. Maar veel van de voorstellen zijn nog niet concreet uitgewerkt.
Op de gezondheidszorg moet bijvoorbeeld bespaard worden door het basispakket te verkleinen, maar welke behandelingen de VVD dan precies niet meer wil vergoeden, vertelt de partij er niet bij. Wel dat zij af wil van de halvering van het eigen risico. Dat stond wel in het hoofdlijnenakkoord van het huidige kabinet.
Opvallend vindt politiek verslaggever Floor Bremer. “De partij wil nu juist dat de eigen bijdrage in de zorg omhoog gaat om ervoor te zorgen dat de zorgpremie niet omhoog hoeft. Ook moet er minder onder het basispakket vallen om de zorg betaalbaar te houden.”
Klassiek VVD
Veel van de voorstellen zijn nog niet concreet uitgewerkt. Bij de sociale zekerheid zeggen de liberalen slechts dat uitkeringen ‘activerender’ moeten worden. Ook moet de klimaatwet, waarin doelen zijn vastgelegd voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, wat de VVD betreft op de schop. Er moet meer oog komen voor de economische gevolgen van klimaatbeleid, vindt de partij.
De VVD wil ook door met een ‘kleinere overheid’ met minder ambtenaren. Dat moet volgens de liberalen helpen de overheidsuitgaven te verlagen. Hoeveel al deze maatregelen de schatkist precies moeten gaan schelen, wordt nog niet duidelijk. De VVD laat het verkiezingsprogramma nog doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB), dat zijn bevindingen in oktober publiceert.
Het is een klassiek rechts VVD-verhaal dit verkiezingsprogramma, zegt Bremer. “Veel aandacht voor economie, defensie en veiligheid en bezuinigingen op sociale zekerheid en ambtenaren.”
Werken moet lonen
De VVD wil wettelijk vastleggen dat werkenden er altijd het meest in koopkracht op vooruit moeten gaan. Daarom wil de partij af van de koppeling van veel uitkeringen aan het minimumloon. Alleen de AOW en regelingen voor arbeidsongeschiktheid groeien straks nog mee met de gemiddelde loonstijging, de rest wordt gekoppeld aan de inflatie.
Verder moet lastenverlichting ervoor zorgen dat werkenden het beter krijgen. Maar de VVD wil ook de vaste lasten beteugelen, bijvoorbeeld met een blijvende verlaging van de brandstofaccijnzen, behoud van de hypotheekrenteaftrek en een beperking van de jaarlijkse stijging van gemeentelijke lasten.
De VVD wil ook internationale verdragen, bijvoorbeeld voor de bescherming van vluchtelingen en de mensenrechten, ‘aanpassen of opzeggen’. Ook pleit de partij voor ‘realisme’ in het buitenlandbeleid. Daarin moet ‘moralistische politiek’ soms wijken voor veiligheid.
Twee jaar geleden was het terugdringen van de asielinstroom voor de VVD het belangrijkste thema. Nu staat dit pas achterin het verkiezingsprogramma, ondanks dat het daar ook het afgelopen jaar in het kabinet waar de VVD deel vanuit maakt veel over ging.
Druk bij Yeşilgöz
“De partij heeft van de vorige verkiezingen geleerd dat ze het op dat thema niet gaan winnen van de PVV”, stelt Bremer. “Daarom wordt de koers nu verlegd naar onderwerpen die traditioneel belangrijk zijn voor de VVD-achterban. Partijleider Dilan Yeşilgöz verloor de vorige verkiezingen als opvolger van Rutte. Daarom ligt er druk op haar om deze verkiezingen te bewijzen dat ze de partij wel goed kan laten scoren.”
In de peilingen is de afgelopen weken een dalende trend te zien voor de VVD. “De rel rondom zanger Douwe Bob, die zij een jodenhater noemde, heeft daar geen positieve bijdrage aan geleverd”.
Spreidingswet
Het woord spreidingswet valt niet in het verkiezingsprogramma. Dat ligt ingewikkeld in de partij. De Tweede Kamerfractie van de VVD is tegen de spreidingswet. Maar in de Eerste Kamer stemde de partij voor. In het verkiezingsprogramma staat alleen: ‘Er is een eerlijke verdeling van asielzoekers voer het land nodig. Niet elke stad of dorp kan dezelfde hoeveelheid asielzoekers aan.’
“Daarmee houdt de partij open of het de intrekking van de spreidingswet, mocht die voor komen te liggen, gaat steunen”, zegt Bremer.
De nieuwe verkiezingen vinden plaats op 29 oktober. Maar wat kosten die eigenlijk?
