De FAB-1500 was eerst een zogeheten ‘domme’ bom, een ongeleide bom die vooral gericht is op het veroorzaken van heel veel schade. De Russen hebben hem slim gemaakt, dat betekent dat hij gericht kan worden afgevuurd op een doel. De Russische vliegtuigen met die bommen aan boord vliegen buiten bereiken van de Oekraïense luchtafweersystemen.
Bommen upgraden
Het inzetten van oude wapens in oorlogen is van alledag, vertelt defensiedeskundige Patrick Bolder. “Het is economisch slim. De bommen die er nog liggen krijgen een tweede leven. Je upgradet die bommen eigenlijk door ze toevoegingen te geven.”
Zo gaven de Russen hun FAB-1500-bom vleugels en een geleidingssysteem, waarmee de bom nauwkeuriger gestuurd kan worden. “Je kunt je afvragen of dat bij deze bom wel nodig is”, zegt Bolder. “Er zitten heel veel explosieven in en hij heeft al een enorme uitwerking. Tot 200 meter van waar hij neerkomt heb je grote verwoesting.”
‘Hel’
Het legt extra veel druk op soldaten, vertelt een Oekraïense legerwoordvoerder aan CNN. Hij noemt de bom zelfs ‘een hel’, eentje die je niet overleeft zonder flinke kleerscheuren. In de onderstaand bericht op X zie je hoe de inslag van zo’n bom eruitziet.
Door de vernietigende kracht van de bom kan Rusland strategisch toeslaan. Terwijl Rusland gronddoelen bestookt met luchtbommen, zoeken de Oekraïners dekking. Terwijl zij dekking zoeken, kunnen de Russen weer een stukje opschuiven. En zo winnen ze aan terrein.
Dat gebeurde op deze manier bijvoorbeeld in Avdiivka, een Oekraïense spookstad die in februari in Russische handen viel. Honderden luchtbommen – niet alleen FAB-1500’s – werden naar beneden gedropt zodat de Russen hun slag konden slaan. “Als je het goed uitvoert kan je er behoorlijk succesvol in zijn”, zegt Bolder.
Oorlog op afstand
Daarnaast zijn de Russen bezig met het ontwerpen van een raketmotor waarmee ze hun doelen over een nog grotere afstand kunnen beschieten. Ondertussen zijn ze dan zelf onaantastbaar omdat ze zo ver weg kunnen blijven, nog verder buiten het bereik van Oekraïners.
Er is sprake van een nieuwe ontwikkeling in deze oorlog, zegt Bolder. “In het begin zag je veel artillerie, dus kanonnen op de grond die granaten naar voren schieten. In deze volgende fase zie je dat het afvuren op grotere afstand gebeurt. Je ziet veel meer remote warfare, ofwel het opereren op afstand. Iedereen probeert zijn eigen mensen zo veilig mogelijk te houden. Een lange arm hebben, dat zie je hier.”
Voorsprong
Rusland heeft daarin nu een voorsprong volgens Bolder. “Oekraïne heeft geen luchtmacht van betekenis, ze hebben te weinig luchtverdedigingsmiddelen. Rusland kan vrij optreden in de lucht. En als de Russen op afstand blijven, hoe houdt Oekraïne ze dan weg?”
In elk geval niet met de vele artilleriegranaten die door meerdere landen zijn beloofd. Ook Nederland zegt granaten te sturen naar Oekraïne, er is zelfs 100 miljoen euro extra voor uitgetrokken. Maar tegen de FAB-1500 zijn granaten kansloos, legt Bolder uit. “Die granaten kun je alleen gebruiken tegen gronddoelen, FAB-1500-bommen komen uit de lucht.”
Wapenwedloop
Het liefst krijgen de Oekraïners meer westerse luchtafweersystemen, zodat ze de straaljagers met zware bommen ook op grote afstand kunnen neerhalen.
Oekraïne zal ook met iets nieuws moeten komen. “Daarmee krijg je een soort wapenwedloop om te kijken wie op de grootste afstand de tegenstander het meest onder druk kan zetten. De Russen hebben daarin een volgende stap gemaakt.”
